Frisse wind in de wijnbergen

Frisse wind in de wijnbergen
Bestemming(en): Moezel

Er is nu een jonge generatie wijnbouwers in opmars — met nieuwe ideeën en een gemeenschappelijk doel: perfecte wijnen maken.

Tussen de samenloop van de Donverbach en de Moezel en schilderachtige heuvels ligt het charmante dorp Ahn. Het ligt aan de voet van de indrukwekkende Palmberg, een van de grootste terroirs van het land. De berg is tegelijkertijd een beschermd natuurgebied, dat dankzij de populaire wandelroute ´Wijn- en Natuurpad Palmberg-Ahn´ goed te ontdekken is.

In het hart van het plaatsje bevindt zich een wijnlandgoed dat tegenwoordig door twee jonge mannen wordt geleid: Nicolas en Mathieu Schmit, 27 en 26 jaar, exploiteren de Maison Viticole Schmit-Fohl. Hun vader Armand is nog wel in de buurt en geeft waardevol advies aan de jonge wijnbouwers. Het in de 18e eeuw opgerichte bedrijf is een traditiehuis dat met de tijd meegaat.

In 2017 besloten de beide jonge wijnbouwers Armand en Nicolas het hele bedrijf op biologische landbouw om te schakelen – uit overtuiging dat de natuur hen zonder synthetische chemicaliën de betere wijnen zou schenken. ‘We zijn absoluut geen bio-fundi's’, zegt Nicolas lachend. ‘Maar we zijn ervan overtuigd, dat de wijnranken in een rijker ecosysteem beter gedijen; dat kan voor onze wijnen een voordeel zijn.’

Iets hoger gelegen in het dorp heeft de 31-jarige Jeff Konsbrück al in 2012 besloten een grote stap te maken. Tot dat jaar had zijn vader Guy de druiven aan een andere wijnbouwer verkocht. Maar als voor zoon Jeff de tijd was gekomen om de boerderij over te nemen, wilde hij zijn eigen wijnen produceren. Grondstukken in beroemde terroirs zoals Palmberg of Göllebour had hij al in bezit, maar hij had geen wijnkelder. Tegenover de Palmberg-terrassen zette Jeff daarom een nieuw, modern en architectonisch uitgewogen gebouw neer.

De uitdagingen voor de jonge wijnbouwer waren groot, maar het succes mag er zijn. In de wijnkelder heeft Jeff zijn stijl gevonden. Hij produceert namelijk wijnen die letterlijk van hun goede afkomst getuigen. De jaargangen zijn modern, pittig en altijd uitgewogen.

Bovendien heeft de jonge wijnbouwer letterlijk de juiste neus voor wijntoerisme, om op die manier bekend te worden. Perfect: Het landgoed ligt direct aan de ‘Droomroute’. ‘Op een zonnige dag komen er gemiddeld meer dan honderd wandelaars langs mijn huis; veel mensen komen langs om een slokje wijn te proeven van de wijngaard waar ze net doorheen gelopen zijn', zegt Jeff glimlachend.

Iets verder zuidelijk in Remich heeft de wijnbouwersdochter Corinne Kox na haar studie biologie ook besloten om in de schoot van het familiebedrijf terug te keren. Eén van Corinnes eerste ideeën was het in 2014 om twee authentieke, Georgische terracotta amforen in de tuin van het wijnlandgoed te begraven. De 800 liter grote Kwewri-kruiken zijn identiek aan de eerste kruiken waarin 7000 jaar geleden wijnen werden gemaakt. De druiven werden destijds alleen van steeltjes bevrijd en er dan ingelegd – en dan maar wachten: ‘Het is de natuur, die de wijn maakt.’

De zo ontstane wijnen zijn fantastisch, aromatisch en complex – ideaal om bij het eten te serveren, bijvoorbeeld bij eendenborst. Yohan Nguyen, in 2018 onderscheiden als Luxemburgs beste sommelier, is vol lof over de Kvevri-Riesling van 2015: Het maischen van de vellen, dus het onttrekken van extracten en kleurstoffen aan de druivenvelletjes, zorgt voor complexiteit, body en zachte tanninen. Met zijn structuur, reinheid en opmerkelijke mineraliteit heeft deze wijn een zeer lange opslagtijd: minstens tien jaar, maar waarschijnlijk nog veel langer. Een grote gastronomie-wijn!’

Corinne Kox staat letterlijk met één voet in het verleden en met één voet in de toekomst. In 2018 heeft ze als eerste particuliere wijnbouwster op eigen percelen het gebruik van drones uitgeprobeerd om de wijnranken te behandelen. Het experiment is geslaagd. ‘Er zijn veel redenen om drones in wijnbergen te gebruiken, maar mijn hoofdmotivatie was om de dosering en frequentie van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen.’ Omdat een drone lager vliegt dan een helikopter, verdelen de – biologische – spuitvloeistoffen zich niet buiten de eigen percelen. In vergelijking met het verdelen met een trekker heeft de toevoer uit de lucht ook een paar voordelen: De bodem wordt niet verdicht, de microfauna van de bodem blijft intact en de trekker glijdt bij regenweer niet uit.

Bij Mertert, in het Noorden van de Luxemburgse Moezel, is Pit Leonardy thuis. Hij is lid van de Domaines Vinsmoselle en president van de jonge wijnbouwers van de coöperatie. Toen hij 28 jaar was, heeft hij de taken van zijn vader Aly overgenomen, een sleutelfiguur in dit bedrijf. Maar ook bij hem is vaderlijke hulp altijd welkom, want de bewerking van een landgoed met 29 hectare wijnranken en met 200 dieren is een meesterwerk.

De familie Leonardy was de eerste die in 2014 met bio-percelen de grondsteen voor een coöperatie heeft gelegd. ‘We hadden de gelegenheid een sinds tientallen jaren braakliggend terrein opnieuw te beplanten: de Härenberg in Mertert’, herinnert zich Pit. Deze naar het Zuiden gerichte, zeer steile terrassen zijn moeilijk te bewerken. Bovendien liggen ze in een Natura 2000-gebied. Daarom was de enige mogelijkheid om deze te gebruiken voor biolandbouw. De familie Leonardy heeft het gewaagd. ‘Hier moet je nog meer dan normaal naar de natuur luisteren', aldus Pit Leonardy. ‘De bewerking is ingewikkelder, maar ook veel interessanter, omdat je voortdurend kritisch moet kijken wat je doet.’

Sinds de eerste pogingen van de familie Leonardy hebben ook veel andere wijnbouwers van Vinsmoselle voor de biologische aanbouw gekozen. Om deze wijnen geschikt te verkopen, heeft de coöperatie een geheel nieuw productportfolio ingevoerd – met een snel commercieel succes. Betekent dat dat het aanbouwterrein binnenkort groter wordt? ‘Momenteel blijft het bij de twee hectare, maar we denken er natuurlijk over na hoe we onze biologische productie kunnen vergroten', zegt Pit

Zo ziet de jonge generatie wijnbouwers aan de Moezel hun beroep. De altijd gelijke routine hoeft zich niet van het ene seizoen tot het andere te herhalen – in tegendeel! Mathieu en Nicolas Schmit, Jeff Konsbruck, Corinne Kox en Pit Leonardy kijken voortdurend kritisch naar hun werkzaamheden – omdat ze met iedere jaargang beter willen worden.

Met zijn 1250 hectare is de Luxemburgse Moezel geen zwaargewicht in de internationale wijnbouw. Maar de streek produceert wel heerlijke wijnen, precies zoals het veeleisende terroir belooft.