Boek

Zoeksuggesties

Luxemburg MNAHA
© Pancake! Photographie

Open and Diverse Luxemburg, wat een foto's!

5 minutes

Fotocollecties in Luxemburg

Waar gaat het over?

  • De rijke geschiedenis van de fotografische kunst in Luxemburg, aangevoerd door Edward Steichen, kenmerkt het culturele erfgoed van het land.
  • De curatoren Paul di Felice en Ruud Priem zetten deze erfenis voort door werken van Steichen te combineren met die van hedendaagse kunstenaars.
  • De fotografie heeft niet alleen een plaats gekregen in musea en galerieën, maar ook in openbare ruimtes en in bedrijven zoals Arendt & Medernach.
  • Door evenementen zoals de ‘Europese Maand van de Fotografie’ en tentoonstellingen zoals ‘Rethinking Identity’ blijft fotografische kunst levend en inspirerend in Luxemburg.

De geschiedenis van de fotografische kunst in het Groothertogdom begint met een van de beroemdste pioniers, de fotograaf Edward Steichen. Sindsdien hebben talloze kunstenaars, galerieën, culturele en commerciële instellingen zijn nalatenschap een voortzetting gegeven. Want hoe kunst gepresenteerd wordt, hangt af van de mensen die ervan houden. Twee van deze mensen zijn de curatoren Paul di Felice en Ruud Priem.

"Deze foto is super klein! En toch toont de foto een familiescène met twee belangrijke vrouwen in het leven van Edward Steichen! Veel vrouwen hebben hem begeleid en geïnspireerd. Daarom hebben we hier nu een tentoonstelling georganiseerd over Steichens sterke vrouwen. Dat wil zeggen, de foto's waarop ze te zien zijn." Ruud Priem staat glimlachend voor een zwart-wit foto in verticaal formaat, die niet veel groter is dan een visitekaartje. Maar de lijst is net zo groot als de lijst van de andere kunstwerken in deze ruimte. Steichens kunst krijgt hier op waardige wijze een plaats.

Ruud Priem is hoofdconservator in het Luxemburgse ‘Musée national d'archéologie, d'histoire et d'art’ (MNAHA), het nationale museum voor archeologie, geschiedenis en kunst. De Nederlander houdt van fotografische kunst en is een bewonderaar van Edward Steichen.

MNAHA

Luxemburg stad © Pancake! Photographie

Sterke band met de pionier van de fotografie

Het Cultureel Instituut heeft een permanente fotocollectie, die worden getoond op basis van een roterend systeem vanwege de kwetsbaarheid van het materiaal; er zijn er altijd 20 tegelijk te zien in het ‘Musée National um Fëschmaart’, dat wordt beheerd door het Cultureel Instituut. Met ‘Inspired by Steichen’ lanceerde Ruud Priem eind 2022, anderhalf jaar nadat hij bij het ENAHA begon, ook een nieuw project.

Hij verbindt hedendaagse kunstenaars met de grote, in Luxemburg geboren fotografische pionier Steichen, wiens beroemde tentoonstelling ‘The Family of Man’ op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO staat. Hij toonde de kunstenaars Erwin Olaf en Hans Op de Beeck met hun werken, foto's en sculpturen, die een zichtbare en tastbare verbinding hebben met Steichens observaties van mens en natuur. Of het nu terugkerende visuele elementen zijn zoals bomen of ‘gewoon’ stemmingen en vibraties.

Edward Steichen, die onder fotografieliefhebbers bekend staat als een van de belangrijkste Amerikaanse fotografen en die fotografie tot een volwaardige kunstvorm heeft verheven, werd geboren in Luxemburg. "Steichen schilderde eigenlijk ook, maar toen hij besefte dat zijn foto's beter waren dan zijn schilderijen, verbrandde hij de meeste van zijn schilderijen. Dat noem ik consistent", zegt Ruud Priem.

Steichen is altijd nieuwsgierig geweest en heeft zich altijd verder willen ontwikkelen. Als kind verliet hij met zijn ouders het land. Pas in de jaren ‘60 keerde hij terug naar zijn geboorteland en besloot hij Luxemburg een groot deel van zijn nalatenschap te geven, en daarmee een belangrijk deel van de geschiedenis van de fotografie: de tentoonstellingen ‘The Family of Man’ en ‘The Bitter Years’ uit respectievelijk 1965 en 1967. De tentoonstelling ‘The Family of Man’, die in 1974 voor het eerst gedeeltelijk werd getoond in het kasteel van Clerf in het hart van het noorden van het land, is als het ware het echte begin van de fotografie in Luxemburg. Dit enthousiasme duurt nog steeds voort. ‘The Family of Man’ wordt permanent tentoongesteld in Clerf en de tentoonstelling trekt fotografieliefhebbers uit binnen- en buitenland.

Schlassgoart

Esch-sur-Alzette © Pancake! Photographie

Ruud Priem (links) komt uit Nederland, heeft onder andere gewerkt voor het onderzoeksinstituut van het J. Paul Getty Museum in Los Angeles en heeft naam gemaakt als curator in verschillende Europese steden. Hij was werkzaam in het beroemde Rijksmuseum in Amsterdam en bij andere kunstinstellingen in Utrecht, Nijmegen en Brugge, en trad in 2020 in dienst bij het Musée national d'archéologie, d'histoire et d'art (MNAHA) in Luxemburg-stad. Daar is hij curator en hoofd van de afdeling beeldende kunst.

Sinds het begin van de jaren ‘80 werken liefhebbers, fotografen en curatoren nauw samen om fotografisch werk in het Groothertogdom onder de aandacht te brengen. Het Centre national de l'audiovisuel (CNA) werd in 1989 opgericht met als doel het audiovisuele erfgoed van Luxemburg, inclusief fotografie, te verzamelen, te conserveren en een prominentere plaats te geven. De twee collecties die Edward Steichen naliet kwamen onder de hoede van het instituut, dat ze permanent tentoonstelde vanaf 1994 (‘The Family of Man’) en 2012 (‘The Bitter Years’); ‘The Bitter Years’ wordt momenteel echter gerestaureerd en kan niet worden bezocht. Tegelijkertijd heeft het CNA ook een programma ontwikkeld met speciale tentoonstellingen, opdrachten en creatieve ondersteuning voor nationale en internationale fotografen.

In de galerie ‘Schlassgoart’ in Esch/Alzette zijn Ruud Priem en Paul di Felice, die hier opnieuw curator is, onder de indruk van de tentoonstelling over de Luxemburgse universele kunstenaar Romain Urhausen. Hij overleed in 2021 op 90-jarige leeftijd. In de jaren ‘50 en ‘60 was hij een pionier op het gebied van de fotografie in Luxemburg. Zoals veel fotografen worstelde hij met het feit dat fotografie lange tijd niet werd erkend als een volwaardige kunstvorm.

Schlassgoart

Esch-sur-Alzette © Pancake! Photographie
Schlassgoart

Esch-sur-Alzette © Pancake! Photographie
Om deze video van derden te bekijken, moet je de cookies accepteren.
Cookievoorkeuren aanpassen

Actief: ‘Café Crème’

De galerie ‘Nei Liicht’ werd in 1982 opgericht in Dudelange in het zuiden van het land. In die tijd was het de enige plek die aan dit medium was gewijd. Het organiseerde fototentoonstellingen, maar ook talrijke bijeenkomsten en cursussen met fotografen op allerlei gebieden. Vrijwel tegelijkertijd werd de vereniging ‘Café Crème’ opgericht door Paul di Felice, Pierre Stiwer en Paul Bretz. Van 1984 tot 1991 gaf de vereniging het gelijknamige tijdschrift op groot formaat uit. Ze legde zich tevens toe op het organiseren van evenementen rond het thema fotografie.

Heel belangrijk in dit kader: de ‘Europese Maand van de Fotografie’ (‘EMOP’), die voor het eerst plaatsvond in 2006. Men promoot jonge, opkomende kunstenaars door heel Europa in verschillende Europese steden. Paul di Felice en het team van ‘Café Crème’ waren ook actief in het Casino Luxembourg - Forum voor hedendaagse kunst, waar ze in de jaren ‘90 een geactualiseerde versie van The Family of Man organiseerden: ‘The 90s: A Family of Man?“.

Paul di Felice is voorzitter van EMOP, heeft een doctoraat in beeldende kunst, is onafhankelijk curator, beeldend kunstenaar en fotograaf, en combineert graag verschillende kunstvormen, van poëzie tot installaties. De 70-jarige reist door het hele land en naar het buitenland om fotografie te promoten en te ondersteunen. Ruud Priem en hij delen dezelfde passie voor fotografische kunst en voor tentoonstellingen die in een bredere context staan. Als onderdeel van de ‘Europese Maand van de Fotografie’ hebben de twee in het MNHA de expo ‘Rethinking Identity’ samengesteld.

Arendt House

Luxemburg stad © Pancake! Photographie

Deze foto's maken deel uit van de tentoonstelling ‘Hidden Narratives’. Een moment, vastgelegd met de camera van fotograaf Susan Meiselas. Samen met de wereldberoemde fotografe Isabel Muñoz vertelt ze op de expositie ‘verborgen verhalen’.

In de hoofdstad is er een wisselende tentoonstelling van foto's in de open lucht in Park Merl. De ‘zwevende’ foto's worden twee keer per jaar vervangen. Nu eens zijn het jonge Luxemburgse kunstenaars die worden getoond in het kader van het ‘EMOP’-programma, dan weer werk van leerlingen uit Luxemburg.

Merl park

Luxemburg stad © Pancake! Photographie
Om deze video van derden te bekijken, moet je de cookies accepteren.
Cookievoorkeuren aanpassen

Mens en kunst

"Dit zijn existentiële vragen. Wie ben ik? Wat is mijn relatie tot de wereld? Wat zijn identiteiten? Dit kan het geslacht zijn, maar ook de herkomst van de mensen, wat natuurlijk erg interessant is in Luxemburg met zijn internationale karakter vanwege de vele mensen met een migratieachtergrond", legt Paul di Felice uit, terwijl hij samen met Ruud voor de portretten in de tentoonstelling staat.

Het ‘Rethinking’-project laat zien: je kunt en moet alles opnieuw overdenken. Denk bijvoorbeeld aan ‘Rethinking Nature’ en ‘Rethinking Landscape’: hoe kijken kunstenaars tegen de natuur aan, hoe zien ze het bewustzijn van mensen ten opzichte van natuur en landschappen? Een heel klassiek thema in de kunst, maar een thema dat vandaag de dag weer erg actueel is. "We tonen binnenkort ook ‘Rethinking Photography’, zegt Paul di Felice. “Uitermate actueel, want: hoe verandert kunstmatige intelligentie de fotografie? Is het een verrijking of moeten we het bestrijden?" Voor Paul di Felice en Ruud Priem staat het buiten kijf: fotografie moet ook en vooral in zijn tijdelijke context worden bekeken.

Maar naast de musea en de verschillende galerieën is er op meer plaatsen in Luxemburg fotografische kunst te vinden. Onder andere in de zaken- en bankenwijk Kirchberg, bij bijvoorbeeld de Gruppe Deutsche Börse, die een van de grootste collecties hedendaagse fotografie sinds het midden van de 20e eeuw bezit en een van de meest prestigieuze prijzen uitreikt, de ‘Deutsche Börse Photography Foundation Prize’.

Arendt House

Luxemburg stad © Pancake! Photographie

Creatieve rijkdom

Ook het gerenommeerde advocatenkantoor Arendt & Medernach toont al vele jaren zijn interesse voor kunst in het algemeen en hedendaagse fotografie in het bijzonder. Wie de ruimtes van het kantoor binnenkomt, is verbaasd over de kunst die overal aanwezig is en de architectuur die precies op die kunst lijkt te zijn toegesneden. In de gangen kijken portretten de bezoekers aan. En in de vergaderzalen zijn er allerlei soorten natuurfoto's. Bij Arendt & Medernach is Paul di Felice opnieuw een belangrijke acteur: hij stelt de tentoonstellingen samen die worden gepresenteerd op het Luxemburgse hoofdkantoor. Er is ook een permanente collectie van nationale en internationale fotografen, een aanmoedigingsprijs voor een fotograaf die is voorgesteld tijdens de ‘Europese Maand van de Fotografie’ en een vereniging rond de gerenommeerde Edward Steichen Award.

MNAHA

Luxemburg stad © Pancake! Photographie

Waar staat de mens als deel van het heden, het verleden en de toekomst? Hoe ziet iemand zichzelf, hoe hervindt iemand zich? Fotografie gaat ook over deze vragen.

Fotografie: eeuwige liefde

De liefde voor fotografie zal in het Groothertogdom niet snel verdwijnen. Edward Steichen heeft een onuitwisbare voetafdruk achtergelaten in de geschiedenis van de fotografie. En Luxemburg lijkt vastbesloten om daarop voort te borduren.

MNAHA

Luxemburg stad © Pancake! Photographie

‘Rethinking Identity’ in het ‘Nationalmusée um Fëschmaart’: de indrukwekkende foto's tonen vrouwen en hun verhalen. Vaak gekweld, maar altijd mooi.

Tips voor fotografische kunst in Luxemburg

  • De Steichen Collections Luxembourg brengen kunstwerken samen die een relatie hebben met de nalatenschap van Edward J. Steichen (1879 - 1973) en zijn lange en gevarieerde carrière, die vooral in het teken stond van fotografie. Verschillende openbare collecties getuigen van zijn opmerkelijke loopbaan als fotograaf en curator van het New York Museum of Modern Art (MoMA): de collectie van het Musée national d'archéologie, d'histoire et d'art (MNHA), die van de stad Luxemburg en die van het Centre National de l’Audiovisuel (CNA). Om Steichen goed te leren kennen moet een bezoek aan ‘The Family of Man’ als eerste op de lijst staan. De tentoonstelling in Clerf is in zijn geheel een kunstwerk.
  • Wil je kunst in de open lucht? In Clerf kun je terecht bij de steeds wisselende fototentoonstelling, de ‘Cité de l'image’.
  • Luxemburg speelt sinds 2006 een belangrijke rol bij de ‘Europese Maand van de Fotografie’ (EMOP).
  • Het CNA is dé plek in Luxemburg voor iedereen die geïnteresseerd is in fotografische kunst. In de watertoren in Dudelange vinden wisselende tentoonstellingen plaats en binnenkort zal Steichens ‘The Bitter Years’ weer te zien zijn.
  • In Esch/Alzette is de galerie ‘Schlassgoart’ een bijzonder highlight, ook architectonisch. In de galerie wordt de collectie van de staalgigant ArcelorMittal getoond, voorheen Arbed. De kunstwerken hebben altijd iets te maken met de Luxemburgse staalindustrie. De architecten zijn EMBT: Enric Miralles, Benedetta Tagliabue, Arquitectes Associats, Moreno Architects.
  • Het grote advocatenkantoor Arendt & Medernach opent ieder weekend zijn deuren voor het geïnteresseerde publiek. Gemakkelijk te herkennen aan de iconische ‘Walking in the city’-figuren van kunstenaar Julian Opie, die voor de gevel van het gebouw uit 2017 staan.

Meer Luci stories

Stoeltjeslift Vianden
© Pancake! Photographie
Floating on a journey through time

A ride on the chairlift in Vianden is like travelling back in time. Slowly floating, gently swaying, machinery softly rattling.

Meer informatie
Grevenmacher Päiperleksgaart - De Vlindertuin
© Thomas Jutzler
Follow the flutter of butterfly wings

Tucked away in the picturesque town of Grevenmacher is a place that transports visitors to another world. Visit the butterfly garden for a natural show of colour.

Meer informatie
Bettembourg Parc Merveilleux
© Pancake! Photographie
The giant's journey

Bettembourg’s “Parc Merveilleux” (fairytale park) is a tourist magnet which is well-known in Luxembourg and beyond the country’s borders.

Meer informatie
Nationale Bibliotheek van Luxemburg
© Pancake! Photographie
De bibliotheken van het land

In het bruisende culturele landschap van Luxemburg verbergen zich vaak onverwachte schatten. Het gaat om architectonische meesterwerken, een mozaïek van cultuur en geschiedenis en een oase van rust te midden van het hectische stadsleven.

Meer informatie
Kasteel van Vianden Hana Sofia
© Pancake! Photographie
Dreams of travel and castles

Castles can be places of power, or simply offer a place to daydream.

Meer informatie
Remerschen Haff Réimech
© Pancake! Photographie
Naturally passionate!

Visit the enchanting “Haff Réimech” nature reserve and its “Biodiversum” to connect with nature and learn about conservation.

Meer informatie
Natuurreservaat Haard Hesselsbierg Staebierg
© André Schösser
The path of change

Showcasing the scenic beauty of Luxembourg’s southern region, the Minett Trail is sure to capture the hearts of nature and history lovers alike.

Meer informatie
Luxembourg Casemates Kinnekswiss Fort Lambert
© Pancake! Photographie
Hidden tunnels and talking stones

The casemates are a fascinating series of tunnels running for several kilometres beneath the old town district of Luxembourg City, even extending as far as the Kirchberg plateau.

Meer informatie
Haut Martelange, Musée de l'Ardoise
© Thomas Jutzler
A slate story

Nestled in the rolling hills of quaint Haut-Martelange lies a place that takes visitors back to a time when slate was worked by hand.

Meer informatie
Stuwdam Liefrange
© Alfonso Salgueiro
Go with the flow

Three friends, three cyclists and a river: a wonderful, boundless adventure from west to east along the Sûre.

Meer informatie
Ardense trekpaarden Munshausen Robbesscheier
© Pancake! Photographie
Horsepower with purpose

Charel Braquet and his Ardennes horses are a winning team. Come and meet them at the Robbesscheier nature adventure centre! 

Meer informatie
Luxemburg MNAHA
© Pancake! Photographie
Luxemburg, wat een foto's!

De geschiedenis van de fotografische kunst in het Groothertogdom begint met een van de beroemdste pioniers, de fotograaf Edward Steichen.

Meer informatie

Haal het Luci magazine thuis

  • Inspiring Travel Stories from Luxembourg
  • Verhalen over plaatsen, mensen, ervaringen en ideeën uit Luxemburg
  • Bestel of abonneer je gratis op het magazine
Bestel nu