Wat gebeurt er eigenlijk het hele jaar door in de wijngaarden? En hoe worden wijn en druivensap gemaakt? Kinderen van acht tot tien jaar kunnen dit ervaren bij ‘miniWënzer’. Van de verzorging tot de oogst en het grote ‘Hunnefeier’ (Haanfeest) aan het eind.

De wijngaard die de kinderen samen met Laurence en Jutta bezoeken, ligt goed verborgen. Een smal pad begint naast een oude molen bij de weg en loopt vervolgens door het bos: geheimzinnig. Aan het einde maken de bomen plaats voor een kleine wijngaard op de ‘Manternacher Fiels’. Nieuwsgierig verzamelen Christelle, Lisa-Marie, Lena en Rafaele zich rond Laurence Duhr en Jutta Kanstein. Wat zullen ze vandaag leren?

"Kijk, ik heb hier schapenwol, die leggen we nu tussen de wijnranken", zegt Laurence en geeft elk kind wat van de kruidig ruikende wol. De kinderen bekijken het door een beker met vergrootglas en gaan dan aan de slag. Wol op de grond tussen de wijnstokken wordt gebruikt als organische meststof, rijk aan fosfor.

Bij sommige wijnranken hangen houten bordjes. Daarop staan de namen van de kinderen die meedoen aan de ‘miniWënzer’ (kleine wijnboeren), want elk kind zorgt voor zijn of haar eigen wijnrank. "Jullie doen het geweldig," zegt Laurence tevreden glimlachend. Ze heeft een streng van haar rastahaar afgeknipt en aan het einde van een rij wijnranken opgehangen. Ze doet dit bij elke rij. "De haarlok zorgt ervoor dat herten niet aan de wijnranken knabbelen. Ze blijven op een afstand van minstens 300 meter als ze menselijke sporen ruiken", legt ze uit. De kinderen zijn verbaasd.

Laurence Duhr komt uit de wijnbouwfamilie van Aly Duhr, die bekend is in Luxemburg en daarbuiten. Haar vader plantte de wijn hier in Manternach in de jaren 1990. Laurence kent wijn al van jongs af aan, maar is ook thuis in de psychologie en pedagogie. Ze is afgestudeerd in de psychologie en wijnbouw/oenologie, maar is ook clown-pedagoge en natuurgids. "Ik vind het heerlijk om met kinderen te werken!" zegt ze. Tijdens de Corona-periode was dit niet mogelijk. Ze gebruikte de tijd om onder andere het project rond kinderen in de wijngaard vorm te geven, wat het eindproject van haar opleiding als natuurgids werd.

De miniWënzer hebben altijd de handpop ‘drauweechelchen’ bij zich, een drukke eekhoorn (Luxemburgs: ‘kaweechelchen’) die veel uitlegt. "Wat de kinderen vooral leuk vinden? Het gras maaien en met de druivenschaar aan de slag gaan”, heeft Laurence gemerkt. Gedurende het jaar wordt hier de grond verzorgd, de wijnranken onderhouden, de druiven geoogst en ten slotte wordt er zelfs druivensap geperst.

"Kijk hier eens hoe het mos verandert als ik er water op giet!", legt Jutta Kanstein uit aan de kinderen als ze klaar zijn met het uitstrooien van de wol. De kinderen verzamelen zich rond de vrouw met het krullende haar en kijken vol verbazing hoe het mos op de muur onmiddellijk van kleur verandert. Vervolgens legt ze de kinderen uit wat er nog meer met de schapenwol gedaan kan worden; bijvoorbeeld truien maken, die zelfs tegen wind en regen beschermen. "Kijk, daar schiet een hagedis over de muur!" roept Jutta. De miniWënzer leren ook hoe rijk de natuur is in en rondom de wijngaard en het bos en wat daar allemaal gebeurt in de loop van het jaar. Het project brengt op een speelse manier kennis over en maakt de kinderen nieuwsgierig naar wat de natuur te bieden heeft. De kinderen leren op deze manier ook meer over biodiversiteit.

De ouders zijn er overigens niet bij in de wijngaard. Ze kunnen tijdens de cursussen toeristische uitstapjes maken in de nabije omgeving. "We hebben thuis ook veel natuur en een grote tuin waar we onze eigen groente en fruit telen, maar dit is een heel andere beleving van de natuur!", zegt de vader van Christelle lovend over het project. Hij is net zijn dochter komen ophalen.

Jutta Kanstein is een hartstochtelijke natuur- en toeristengids in verschillende regio's in Luxemburg. Tijdens haar rondleidingen deelt ze ook graag bijzondere verhalen en vertelt ze over de geschiedenis. Ze ontmoette Laurence tijdens een activiteit op de ‘Hëlt’ bij het plaatsje Rosport, een bijzonder geologisch gebied dat deel uitmaakt van het UNESCO Global Geopark ‘Nature & Geopark Mëllerdall’. De twee spraken over mini-wijngaardprojecten die toen al bestonden in Duitsland. Het was een ‘perfect match’ en de twee natuurliefhebbers waren het er al snel over eens dat ze samen zo'n project in Luxemburg wilden opzetten.

De ‘miniWënzer’ zijn sinds dit jaar actief. Ze krijgen materiaal van het nabijgelegen natuurbeschermingscentrum ‘A Wiewesch’ in Manternach, dat bezoekers de mogelijkheid biedt om het hele natuurgebied Manternacher Fiels interactief te ontdekken. De bijeenkomsten van de miniWënzer vinden momenteel vijf keer per jaar plaats op zaterdagmiddag direct in het bos bij de wijngaard. Aan het einde van het seizoen is er een echt ‘Haanfeest’ zoals gebruikelijk bij de wijnboeren aan het eind van de oogstperiode.  Een bijzonder hoogtepunt aan het eind van de herfst is de bijeenkomst met de ‘mini-käch’, waarbij alle kinderen samen koken en eten, en daarna gesterkt de wijngaard inspecteren.

"We denken er ook over na om het concept uit te breiden", zegt Jutta Kanstein, "bijvoorbeeld voor dagjestoeristen. Want wijn verzorgen, wijn oogsten, wijn proeven: dat is toch ook heel interessant voor gezinnen en volwassenen.